„Listopad bez podatku” w Norwegii – prawda czy mit? Sprawdź, co naprawdę oznacza „halv skatt”
Co roku wielu pracowników w Norwegii czeka na tzw. „listopad bez podatku”. Brzmi świetnie – pensja bez potrąceń podatkowych tuż przed świętami! Ale czy rzeczywiście w listopadzie nie płacimy wcale podatku? I czy zasada ta obejmuje także wypłaty z NAV? Wyjaśniamy, jak naprawdę działa system „halv skatt” w Norwegii.
Skąd wziął się „miesiąc bez podatku”?
Określenie „listopad bez podatku” to w praktyce uproszczenie. Prawidłowa nazwa to „halv skatt”, czyli pół podatku. To rozwiązanie, które ma ułatwić pracownikom przygotowania do świąt Bożego Narodzenia.
W rzeczywistości nie chodzi jednak o całkowite zwolnienie z podatku, ale o zmniejszenie potrąceń zaliczki na podatek w jednym z ostatnich miesięcy roku (najczęściej w listopadzie lub grudniu – zależy to od ustaleń z pracodawcą).
Jak to działa w praktyce?
Przez większość roku podatek pobierany jest normalnie – w 10,5 miesiąca. W czerwcu – wypłacane są tzw. feriepenger (pieniądze urlopowe) i od nich zazwyczaj nie pobiera się zaliczki podatkowej. W listopadzie lub grudniu – od pensji zasadniczej potrąca się tylko połowę normalnej zaliczki podatkowej.
Dzięki temu wypłata netto w tym miesiącu jest wyższa, ale całoroczna suma podatku pozostaje taka sama. Innymi słowy – płacisz tyle samo podatku, tylko w inny sposób rozłożonego na miesiące.
Połowa czy całość podatku?
To jedno z najczęściej zadawanych pytań. Odpowiedź jest prosta:
pół podatku – od podstawowej pensji, pełny podatek – od premii, nadgodzin, dodatków świątecznych czy bonusów.
W efekcie wypłata w listopadzie lub grudniu jest wyższa, ale nie tak duża, jak mogłoby sugerować hasło „miesiąc bez podatku”.
A co ze świadczeniami z NAV?
Nie wszystkie wypłaty z NAV obejmuje zasada „halv skatt”:
Emeryci – w grudniu często nie mają potrąceń podatkowych (z pewnymi wyjątkami). Zasiłki chorobowe, dla bezrobotnych czy rodzicielskie – tutaj również zdarza się, że w grudniu stosuje się obniżone potrącenie, ale zależy to od rodzaju świadczenia i indywidualnych ustawień podatkowych. Świadczenia dodatkowe – nie zawsze korzystają z tego systemu.
Dlatego zawsze warto sprawdzić swoje potrącenia na karcie podatkowej (skattekort) albo bezpośrednio na profilu w NAV.
Na co uważać?
Całkowita suma podatku w roku się nie zmienia – system jedynie przesuwa część potrąceń na inne miesiące. Nie wszyscy mają prawo do „halv skatt” – np. osoby na podatku źródłowym (kildeskatt). Możesz zrezygnować z „pół podatku” – jeśli chcesz, aby Twoje potrącenia były równomierne przez cały rok.
Podsumowanie
„Listopad bez podatku” w Norwegii to sprytny chwyt językowy. W praktyce chodzi o zmniejszone potrącenie zaliczki podatkowej, a nie całkowite zwolnienie z podatku. Dzięki temu pracownicy przed świętami dostają wyższą wypłatę netto, ale w skali roku i tak płacą pełen podatek.
Jeśli dostajesz świadczenia z NAV – zasady mogą wyglądać inaczej i warto sprawdzić swoje indywidualne potrącenia.
Źródło: Regnskap Norge – Slik fungerer halv skatt
